موشکافی طراحی سایپا شاهین - وبلاگ برداری

به گزارش وبلاگ برداری، پس از نزدیک به دوسال از معرفی اولیه، انتها جدیدترین خودرو فراوریی شرکت سایپا با نام شاهین به خط فراوری رسید. شاهین یکی از خبرسازترین و پرحاشیه ترین محصولات داخلی است که بخش زیادی از فرآیند طراحی، مهندسی و فراوری آن به وسیله متخصصان داخلی به انجام رسیده است.

چندی قبل به لطف یکی از همکاران رسانه ای فرصتی دست داد تا برای زمانی کوتاه، این سدان تازه وارد داخلی را از نزدیک و صرفا از منظر طراحی و استایل مورد نقد و آنالیز قرار داده تا ببینیم این بار طراحان ایرانی در خلق یک اتومبیل زیبا، متناسب و خوش استایل تا چه حد پیروز بوده اند.

شاهین که ابتدا با نام رهام معرفی گردید، بر روی پلتفرم X90 برگرفته از تویوتا یاریس طراحی و مهندسی شده است؛ هرچند بخش هایی از پلت فرم، موتور و گیربکس آن به علت شرایط تحریمی و لزوم داخلی سازی به وسیله متخصصان داخلی بازمهندسی شده است. البته بدنیست بدانید خودروسازان بر روی پلتفرم فوق، مدل های متنوعی را طراحی و ساخته اند.

طراحی بدنه سایپا شاهین

در اولین برخورد با شاهین، چهره و نمای جلوی آن، شما را جذب خود می کند. جلو پنجره 6 ضلعی خودرو متناسب با آنچه امروزه به عنوان Trend یا مد و سلیقه در اکثریت خودروهای تازه می بینیم، با عرضی نسبتا زیاد که نوار افقی کرومی میانی آن حس عریض بودن (بیش از کلاس ابعادی خودرو) را به بیننده منتقل می کند، طراحی شده است.

این جلو پنجره در کنار چراغ هایی با گرافیک زیبا و کشیدگی چشم نواز به طرفین بدنه توانسته از این سدان کلاس C، خودرویی بزرگتر (به لحاظ بصری) خلق کند. ورودی هوای روی سپر و جانمایی مه شکن ها نیز با حجم سازی و استایل نسبتا پخته سپر جلو، هماهنگی خوبی داشته و حرکت خطوط شارپ و استخوانی روی درب موتور که از طرفین ستون A آغاز و شامل دو خط جانبی و یک خط میانی می گردد، نگاه ها را به سوی مرکز جلوپنجره و نشان سایپا راهنمایی می کند.

قبلی 1 از 4 بعدی

در کنار آن اِلِمان بومرنگ مانند داخل کاسه چراغ ها نیز کاراکتری خشن و نافذ به این سدان وطنی داده و توانسته ترکیبی قابل قبول از یک سدان اسپرت و جوان پسند، در کنار متانتی جا افتاده را به شاهین ببخشد. با این حال، در کنار نکات مثبت طراحی نمای جلو بد نیست به نکات ضعف آن نیز اشاره کنیم:

اولین و بارزترین نکته قابل توجه در چهره سایپا شاهین، شباهت بسیار زیاد آن با بیوک EXCELLE بازار چین است، هرچند ما به این شباهت، برچسب کپی کاری نمی زنیم و می دانیم که این گونه شباهت ها در بعضی از خودروها دیده می گردد، اما تاکید می کنیم که این شباهت در سایپا شاهین غلظت بسیار بالایی دارد!

در کنار آن، دو خط اَشکِ آبشاری مانند روی سپر که از زیر چراغ های جلو به سمت پائین حرکت نموده نه تنها با کلیت مدرن سپر هارمونی ندارد، بلکه چندان بر اساس ترند روز نیست و اندکی قدیمی بنظر می رسد.

اشکال دیگری که بر طراحی نمای جلوی سایپا شاهین وارد است، مربوط به محل خط جدایش مجموعه سپر/جلوپنجره از درب موتور است که در صورت کوچک ترین ضعف در مونتاژ، که معمولا در خودروهای ایرانی معمول و متداول است، اصطلاحا از تراز و رگلاژ خارج شده و اختلاف سطح به وجود آمده بین سپر و کاپوت، نمای بدی را باعث می گردد و همچون پژو 207 حس ناخوشایندی از کیفیت بد ساخت را در فکر بیننده باعث می گردد.

هرچند چنین اتفاقی در بعضی از خودروهای روز جهان نظیر مرسدس اس کلاس 2020 نیز وجود دارد، اما فراموش نکنیم اولا ما در مورد شاهین به عنوان یک خودروی ایرانی که در خط فراوری داخلی مونتاژ می گردد، صحبت می کنیم. دوم آنکه امروزه در بسیاری خودروهای کوچک و بزرگ این خط جدایش اصلاح شده است.

با این حال، علیرغم آنچه گفته شد، در یک دید کلی می توان استایل نمای جلوی شاهین را در عین شباهت بسیار زیادش به بعضی خودروهای خارجی، و کم کاری های اجرا شده در طراحی بعضی جزییات، قابل تحسین و غیر قابل مقایسه با کارهای قبلی سایپا دانست.

بیشتر بخوانید: آنالیز طراحی مرسدس می باخ اس کلاس 2021

قبلی 1 از 3 بعدی

نمای جانبی سایپا شاهین

با گذر از نمای جلو به یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین نماها در طراحی و زیبایی یک خودرو یعنی نمای جانبی (SIDE VIEW) می رسیم، چرا که به نوعی می توان برآیند تناسبات اصولی یک طراحی کامل و جاافتاده را در نمای جانبی یک خودرو مشاهده کرد.

یکی از مهم ترین چالش ها در استایل خودروهای سدان دیفرانسیل جلو برای طراحان، به علت نوع جانمایی و آرایش موتور و دیفرانسیل، متناسب ساختن یا قابل هضم کردنِ بصریِ پوزه یا دماغه کشیده خودرو، اُوِرهَنگ زیادجلو و دُم یا صندوق کوتاه در جهت خلق یک پیکره کلی زیبا است. شاهین در نمای بغل از فرمی گُوِه ای (wedge) برخوردار است که به علت خطوط بدنه و قوس کمانی، شکل زیبای سقف حسی پویا و مهیج به خودرو بخشیده است.

اما بی شک اولین فاکتور تاثیرگذار در این نما، سایز تایر خودرو است، به عبارت ساده تر هر چه تایر بزرگتر باشد به تناسبات و فرم زیباتری می رسیم، اما شاهین، به علت کوچکی سایز تایر (که البته در این کلاس کاملا منطقی است) یکی از مهم ترین شاخصه های مثبت را از دست می دهد . حجم بدنه (Body Profile) در این خودرو به نسبت سطح شیشه (DLO) در نمای بغل، اندکی پف نموده است. هر چند طراحان با خط شانه ای دو تکه (Shoulder Line) که از گوشه چراغ های جلو آغاز شده، با قوسی زیبا و در زیر دستگیره درب عقب محو شده و سپس با اختلاف فاصله ای اندک و در قالب خطی مجزا از بالای دستگیره درب عقب آغاز شده و در نهایت بر روی گلگیر و درب صندوق محو می گردد، سعی داشته اند تا حد زیادی نقص بصری ناشی از افزایش فاصله بین دو محور و متورم شدن بدنه را بکاهند، اما در نهایت این ایراد تناسباتی در نمای جانبی به شاهین وارد است. شاید اگر اندکی خط کمر خودرو (خط زیرین شیشه های جانبی) پائین تر از موقعیت فعلی بود، با نمایی متناسب تر از آنچه هست روبرو بودیم.

در کنار آنچه ذکر شد، طراحی آینه های جانبی نیز اندکی بزرگ بنظر می رسند که البته به علت پوشش دید کامل راننده به طرفین الزامی بوده، اما پایه اتصالی کلفت و زمخت آییه به بدنه قطعا می توانست زیباتر، طریف تر و با وسواس بیشتری استایل گردد. این نکته در جانمایی دستگیره های درب ها نیز صادق است چرا که آن ها نیز اگر اندکی کوچک تر و هم سطح با بدنه طراحی و جانمایی می شدند قطعا نتیجه حاصل بهتر می شد.

بیشتر بخوانید: آنالیز طراحی سایپا P90

نمای عقب سایپا شاهین

اما در خاتمه به نمای عقب خودرو می رسیم، همچون نمای جلو در این بخش نیز طراحان به خوبی توانسته اند به تناسباتی چشم نواز و قابل قبول دست یابند، اما نکته عجیب تضادی است که با نمای جلوی خودرو در بعضی جزئیات می توان مشاهده کرد چرا که خطوط نرم، روان و سیال نمای جلو با رسیدن به ناحیه پشت خودرو جای خود را به خطوطی خشک و هندسی یا اصطلاحا اتوکشیده داده است . هرچند این اختلاف در خطوط و حجم پردازی ها چندان آزار دهنده نیست، اما قطعا می توانست هارمونی بهتری داشته باشد.

به عنوان مثال فرم چراغ های دو تکه عقب، در ناحیه برخورد با هم محل درز درب صندوق، بسیار خشک با زاویه ای تند و تیز ( به نسبت المان های جلو خودرو) شکل گرفته اند و یا گرافیک چراغ روی درب صندوق خام به نظر می رسد و می توانست همچون گرافیک چراغ های عقب (بخش روی گلگیر) و نوار زیبای LED آن پخته تر کار گردد.

سخن سرانجامی

در سرانجام اگر بخواهیم استایل و طراحی بدنه سایپا شاهین را در چند جمله کوتاه و بدور از تعصب یا تنفر توصیف کنیم می توان آن را سدانی مجذوب کننده، متناسب، با استایلی به روز دانست که علی رغم تمامی حواشی اعم از شباهتش به فلان خودرو خارجی و ضعف هایی که در طراحی جزئیات و تناسبات کلی دارد، اما یک گام بزرگ رو به جلو برای تیم طراحی و مدلسازی سایپا در ارایه خودرویی قابل قبول دانست.