آندوسکوپی دستگاه گوارش چگونه و برای چه انجام می گردد؟
به گزارش وبلاگ برداری، آندوسکوپی فوقانی روشی است که با آن قسمت بالای دستگاه گوارش آنالیز می گردد. در این روش دوربین کوچکی که در انتهای یک لوله بلند و انعطاف پذیر جاسازی شده به داخل دستگاه گوارش فرستاده می گردد. متخصص بیماری های دستگاه گوارش (فوق تخصص گوارش) از آندوسکوپی برای تشخیص و گاهی درمان بیماری هایی که بر مری، معده و ابتدای روده کوچک (اثنی عشر) تأثیر می گذارد، استفاده می نماید.

اصطلاح پزشکی برای آندوسکوپی فوقانی، ازوفاگوستروودودنوسکوپی است. (احتمالا یکی از طولانی ترین کلماتی که در پزشکی نوشته می گردد!)
اندوسکوپی فوقانی در مطب پزشک، مرکز جراحی سرپایی یا بیمارستان انجام می گردد.
چرا آندوسکوپی انجام می گردد؟
از آندوسکوپی فوقانی برای تشخیص و گاهی درمان بیماری هایی که قسمت فوقانی دستگاه گوارش شما را تحت تاثیر قرار می دهد، از جمله مری، معده و ابتدای روده کوچک (اثنی عشر) استفاده می گردد.
ممکن است پزشک روش اندوسکوپی را به موارد زیر توصیه کند:
- علائم را آنالیز کند. آندوسکوپی ممکن است به پزشک شما در معین دلیل و نشانه های گوارشی مانند تهوع، استفراغ، درد شکم، مشکل بلع و خونریزی گوارشی یاری کند.
- تشخیص. پزشک شما ممکن است از آندوسکوپی برای جمع آوری نمونه های بافتی (بیوپسی) برای آزمایش بیماری ها و شرایطی مانند کم خونی، خونریزی، التهاب، اسهال یا سرطان های دستگاه گوارش استفاده کند.
- درمان. پزشک می تواند ابزار های خاصی را به وسیله آندوسکوپ برای درمان مسائل دستگاه گوارش از جمله سوزاندن یک رگ خونریزی نماینده برای جلوگیری از خونریزی، گشاد کردن یا دسلاتاسیون مری باریک، برداشتن یک پولیپ یا برداشتن یک جسم خارجی به وسیله آندوسکوپ عبور دهد.
گاهی اوقات آندوسکوپی همراه با سایر روش ها مانند سونوگرافی برای تشخیص استفاده می گردد. یعنی پروب سونوگرافی به اندوسکوپ متصل گردد تا تصاویر تخصصی از دیواره مری یا معده شما ایجاد گردد. سونوگرافی آندوسکوپی بعلاوه ممکن است به پزشک شما یاری کند تا تصاویری از اندام های غیرقابل دسترسی مانند پانکراس ایجاد کند. آندوسکوپ های نو از ویدئو با وضوح بالا برای ارائه تصاویر واضح تر استفاده می نمایند.
بسیاری از آندوسکوپ ها به پزشک اجازه می دهند از فناوری موسوم به تصویربرداری با باند باریک استفاده کند که از نور ویژه برای تشخیص بهتر شرایط پیش سرطانی مانند مری بارت استفاده می نماید.
آیا آندوسکوپی خطر دارد؟ چه عوارضی ممکن است داشته باشد؟
آندوسکوپی یک روش بسیار ایمن است. عوارض نادر شامل موارد زیر است:
- خون ریزی. اگر این روش شامل برداشتن تکه ای از بافت برای آزمایش (بیوپسی) یا درمان مشکل دستگاه گوارش باشد، احتمال بروز عوارض خونریزی پس از آندوسکوپی افزایش می یابد. در موارد نادر، چنین خونریزی هایی ممکن است احتیاج به تزریق خون داشته باشد.
- عفونت: بیشتر از آندوسکوپی شامل معاینه و بیوپسی است و احتمال عفونت کم است. با انجام اقدامات اضافی به اسم بخشی از آندوسکوپی، خطر عفونت افزایش می یابد. بیشتر عفونت ها جزئی هستند و با آنتی بیوتیک قابل درمان هستند. اگر در معرض خطر بیشتری از عفونت هستید، پزشک شما ممکن است قبل از عمل به شما آنتی بیوتیک های پیشگیرانه بدهد.
- پارگی دستگاه گوارش. پارگی در مری یا قسمت دیگری از دستگاه گوارش فوقانی شما ممکن است به بستری شدن در بیمارستان و گاهی جراحی برای ترمیم آن احتیاج داشته باشد. خطر این عارضه بسیار کم است - در 1 مورد از هر 2500 تا 11000 آندوسکوپی تشخیصی فوقانی رخ می دهد. در صورت انجام اقدامات اضافی مانند اتساع برای توسعه مری، خطر افزایش می یابد.
با رعایت دقیق دستورالعمل های پزشک برای آماده سازی برای انجام آندوسکوپی، مانند ناشتا بودن و قطع بعضی از دارو ها، می توانید خطر عوارض را کاهش دهید.
علائم و نشانه هایی که می تواند نشان دهنده عارضه باشد
علائم و نشانه هایی که باید بعد از آندوسکوپی مورد توجه قرار گیرد عبارتند از:
- تب
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- مدفوع خونی، سیاه یا بسیار تیره رنگ
- مشکل در بلع
- درد شدید یا مداوم شکمی
- استفراغ، به ویژه اگر استفراغ شما خونین است یا شبیه به قهوه است
در صورت مشاهده هر یک از این علائم یا علائم فوراً با پزشک خود تماس بگیرید یا به اورژانس بروید.
چگونه برای آندوسکوپی آماده شوید؟
پزشک دستورالعمل های خاصی را برای آمادگی برای انجام آندوسکوپی به شما می دهد. در بعضی موارد ممکن است پزشک از شما بخواهد:
- برای اطمینان از خالی بودن معده برای این عمل، باید چهار تا هشت ساعت قبل از انجام آندوسکوپی نوشیدن و خوردن را متوقف کنید.
- مصرف بعضی دارو ها را متوقف کنید. شما باید چند روز قبل از آندوسکوپی از مصرف بعضی دارو های رقیق نماینده خون خودداری کنید. در صورت انجام اقدامات خاص در طول آندوسکوپی، رقیق نماینده های خون ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهند. اگر بیماری های مزمن مانند دیابت، بیماری قلبی یا فشار خون بالا دارید، پزشک دستورالعمل های خاصی را در خصوص دارو های شما به شما می دهد.
قبل از آندوسکوپی، پزشک خود را در خصوص تمام دارو ها و مکمل هایی که مصرف می کنید، آگاه کنید.
آیا بیهوش می شوم؟
بیشتر افرادی که تحت آندوسکوپی فوقانی قرار می گیرند، از یک داروی آرامبخش برای آرامش و راحتی بیشتر آن ها در طول عمل استفاده می نمایند. در حالی که داروی آرام بخش از بین می رود، برای بهبودی خود برنامه ریزی کنید. ممکن است از نظر ذهنی هوشیار باشید، اما حافظه، زمان واکنش و قضاوت شما مختل می گردد. کسی را پیدا کنید که شما را به خانه برساند. بعلاوه ممکن است لازم باشد یک روز را از محل کار مرخص کنید. تا 24 ساعت هیچ تصمیم مهم شخصی یا اقتصادی نگیرید.
چیزی که می توانید انتظار داشته باشید
در طول آندوسکوپی
در طی یک روش آندوسکوپی فوقانی، از شما خواسته می گردد که روی یک میز به پشت یا به پهلو دراز بکشید. با آغاز مراحل:
- مانیتور ها اغلب به بدن شما متصل می شوند. این به تیم مراقبت های بهداشتی شما اجازه می دهد تا تنفس، فشار خون و ضربان قلب شما را کنترل نمایند.
- ممکن است داروی آرام بخش دریافت کنید. این دارو که به وسیله وریدی در ساعد شما تجویز می گردد، به شما در آرامش در طول آندوسکوپی یاری می نماید.
- ممکن است پزشک یک داروی بی حسی را در دهان شما اسپری کند. این دارو در آماده شدن برای قرار دادن لوله بلند و انعطاف پذیر (آندوسکوپ) گلو را بی حس می نماید. ممکن است از شما خواسته گردد برای نگه داشتن دهان خود از محافظ دهان پلاستیکی بهره ببرید.
- سپس آندوسکوپ در دهان شما قرار می گیرد. ممکن است پزشک از شما بخواهد که با خارج شدن گلو از حلق خود را ببلعید. ممکن است مقداری فشار در گلو احساس کنید، اما نباید احساس درد کنید.
بعد از عبور آندوسکوپ از گلو نمی توانید صحبت کنید، اگرچه می توانید صدا هایی ایجاد کنید. آندوسکوپ در تنفس شما اختلال ایجاد نمی نماید.
هنگامی که پزشک آندوسکوپ را به مری شما منتقل می نماید:
- یک دوربین کوچک در قسمت انتهایی تصاویر را به یک مانیتور ویدئویی در اتاق امتحان منتقل می نماید. پزشک شما این مانیتور را دیدن می نماید تا در پی ناهنجاری در دستگاه گوارش فوقانی شما باشد. در صورت مشاهده ناهنجاری در دستگاه گوارش، پزشک ممکن است تصاویر را برای معاینه بعدی ثبت کند.
- فشار ملایم هوا ممکن است به مری وارد گردد تا دستگاه گوارش شما متورم گردد. این به اندوسکوپ اجازه می دهد آزادانه حرکت کند. و به پزشک شما اجازه می دهد تا به راحتی چین های دستگاه گوارش شما را آنالیز کند. ممکن است از هوای اضافه شده احساس فشار یا پری کنید.
- پزشک ابزار های جراحی خاصی را به وسیله آندوسکوپ برای جمع آوری نمونه بافت یا برداشتن پولیپ عبور می دهد. پزشک شما مانیتور ویدئویی را دیدن می نماید تا ابزار ها را هدایت کند.
هنگامی که پزشک معاینه خود را به سرانجام رساند، آندوسکوپ به آرامی به وسیله دهان شما خارج می گردد. بسته به شرایط شما، آندوسکوپی به طور معمول 15 تا 30 دقیقه طول می کشد.
بعد از آندوسکوپی
بعد از انجام آندوسکوپی به ریکلوری منتقل می شوید تا آرام بنشینید یا دراز بکشید. ممکن است یک ساعت یا بیشتر بمانید. این به تیم مراقبت های بهداشتی شما اجازه می دهد تا با از بین رفتن آرامبخش، شما را تحت نظر داشته باشند.
هنگامی که در خانه هستید، ممکن است علائم و نشانه های کمی ناراحت نماینده را پس از آندوسکوپی تجربه کنید، مانند:
- نفخ و گاز
- گرفتگی
- گلو درد
این علائم و نشانه ها با گذشت زمان بهبود می یابد. اگر نگران هستید یا کاملاً ناراحت هستید، با پزشک خود تماس بگیرید.
بقیه روز بعد از آندوسکوپی را با آرامش انجام دهید. پس از دریافت آرامبخش، ممکن است احساس هوشیاری کنید، اما زمان واکنش شما تحت تأثیر قرار می گیرد و قضاوت به تاخیر می افتد.
نتایج
هنگامی که نتایج اندوسکوپی را دریافت می کنید بستگی به شرایط شما دارد. به اسم مثال، اگر پزشک شما آندوسکوپی را برای یافتن زخم انجام داده باشد، ممکن است بلافاصله پس از عمل با یافته ها آشنا شوید. در صورت جمع آوری نمونه بافت (بیوپسی)، ممکن است لازم باشد چند روز منتظر بمانید تا از آزمایشگاه آزمایش نتیجه بگیرید. چه زمانی می توانید نتایج آندوسکوپی خود را از پزشک خود بپرسید.
منبع: یک پزشک